Terry Schroeder schreef op waterpoloplanet.com een goed artikel over de verschillende niveaus van concurrentievermogen, "How Competitive Are You?". Hier volgt een vertaling, onderaan de pagina vind je een link naar het originele artikel.
Schroeder werd geïnspireerd tot het schrijven en uitleggen van deze categorieën door het boek "The Vision of a Champion" van Anson Dorrance en Gloria Averbuch, waarin April Heinrichs spreekt over drie gradaties van concurrentievermogen. Deze gradaties zijn: Niveau 3 - waar de atleet al blij is wanneer hij deel uitmaakt van het team, Niveau 2 - waar de atleet alleen concurreert wanneer er een belangrijke situatie ontstaat, bijvoorbeeld het bijhouden van een score en Niveau 1 - waar de atleet concurreert om te winnen bij alles wat hij/zij doet. Het maakt niet uit wat de "wedstrijd" is. Een atleet van Niveau 1 is een geboren strijder die er niet van houdt om te verliezen.
Bij het verder verklaren van deze gradaties heeft Schroeder een extra niveau toegevoegd. Zijn niveaus zijn Niveau 4 - "The Tenderfoot", Niveau 3 - "The Blue Belt", Niveau 2 - "The Warrior" en Niveau 1 - "The Samurai". Deze niveaus worden verder op allemaal uitgebreid beschreven.
De wetenschap welk concurrentievermogen bij een speler past is belangrijke informatie voor een coach maar ook zeker voor de speler zelf. Een speler moet eerlijk zijn tegen zichzelf en weten waar hij/zij staat, alleen dan kan je veranderingen maken (indien gewenst) en naar het volgende niveau stijgen. Als coach is het onze taak om atleten het beste uit hunzelf te laten halen, wanneer we ons best doen is het misschien wel mogelijk om een atleet van niveau 3 naar niveau 2 te krijgen of van niveau 2 naar niveau 1.
Als eerste duiken we in Niveau 4 "The Tenderfoot". De naam komt van de Amerikaanse scouting waarbij Tenderfoot de eerste rang is die behaald kan worden. Atleten in dit niveau kunnen beginners zijn maar ook gerust veteranen die om welke reden dan ook alleen deel uit willen maken van het team, ze kunnen een prima instelling hebben en ook zelfs kwalitatief goede techniek hebben. Hoe dan ook deze atleten zullen vaak proberen directe competitie te vermijden. Ze vinden het niet erg om wisselspeler te zijn en zullen ook zelden klagen bij de coach over te weinig speeltijd. Regelmatig zijn er zelfs in de teams op het hoogste niveau wel één of twee "Tenderfoots" aanwezig. Logischerwijs is dit niet de speler die je het laatste beslissende schot wilt laten maken, sterker nog, in de kritische momenten van een wedstrijd zal je als coach deze spelers het liefst op de wisselbank hebben zitten. Je vraagt je wellicht af waarom je deze speler in je team wilt hebben? Het antwoord is chemie. De beste teams hebben niet altijd de 13 beste spelers en toch vinden ze een manier om te winnen doordat de speler een hechte band hebben en bereid zijn om te vechten voor elkaar. Elke speler weet zijn/haar rol en is daar tevreden mee.
Niveau 3 "The Blue Belt". Dit niveau is vernoemd naar de blauwe band in Karate. Een persoon met een blauwe band is in het midden van de ladder, waar wit het laagste is en zwart het hoogste. Deze spelers weten hoe ze moeten concurreren en kunnen uitmuntende spelers zijn. Ze zullen regelmatig concurreren, vaak is dit wel wanneer alles op z'n plaats valt. Bijvoorbeeld, de atleet voelt zich goed en de coach heeft een oefening uitgezet die de atleet leuk vind. Ze moeten soms wat extra motivatie krijgen van de coach, wellicht een motiverend gesprek of een goede schop onder hun kont om ze in het gareel te krijgen. Wanneer deze atleet wordt uitgedaagd kan hij/zij soms tot grote hoogte stijgen. Hij/zij zal goede prestaties hebben maar niet consistent. De ene dag wordt een geweldige wedstrijd gespeeld en het volgende moment helemaal niet. Ze moeten in de juiste situatie terecht komen met de juiste coach die hen weet te motiveren en uit te dagen zodat ze mogelijk kunnen stijgen naar het volgende niveau "The Warrior". Jazeker het is absoluut mogelijk om je niveau te veranderen. Het is niet makkelijk en kost werk maar een goede coach zal elke atleet helpen in zijn/haar eigen weg naar het bereiken van maximale potentie van de atleet.
Niveau 2 gaat over de "Warriors" ofwel "Strijders" in je team. Hopelijk zit er een goed aantal van deze strijders in het team. De Strijder concurreert met alles wat hij doet. Ze zijn op hun gemak in een concurrerende situatie. Of dit nu gaat om het maken van een examen op school of een wedstrijdje tafeltennis, deze atleten vechten om te winnen. Wanneer je een handvol "strijders" hebt in je team zijn de trainingen ook op een hoger niveau. Er zal competitie zijn bij elke opdracht en positie tijdens een training, wat er weer voor zorgt voor een hoger spelniveau bij elke speler. Zodra oefeningen meer competitief worden zullen het team en de spelers individueel beter en beter worden. Dit zijn de atleten die in het water willen liggen tegen het einde van een spannende wedstrijd. Ze spelen om te winnen en vaker dan niet lukt dat ook. De Strijder kan prima een rustig en gevoelig persoon zijn om mee om te gaan maar zodra ze in een uitdaging komen zullen ze veranderen in de "strijder" die leeft in ieder van ons.
Het hoogste niveau is "Samurai". Dit zijn de felste concurrenten, genoemd naar de grote Japanse krijgers. Er bevindt zich een zeldzame kwaliteit in deze atleten welke er voor zorgt dat ze boven ieder ander kunnen stijgen. Ze vinden een manier om te winnen. Het zijn de ultieme "Strijders". Ze concurreren in alles wat ze doen en haten het om te verliezen. Elke dag is hun moment om te stralen en elk moment is er om te winnen. Ze zullen er altijd zijn en altijd het beste geven dat kunnen of ze zich goed voelen of niet. De grootste kwaliteit in deze niveau 1 atleten is dat ze op hun best zijn wanneer de druk het hoogst is. Wanneer een wedstrijd verloren lijkt te gaan willen zij de bal en zijn ze er zeker van dat ze gaan scoren of het juiste blok in de verdediging op het kritische moment. Deze atleten hebben er ook totaal geen moeite mee om het team te dragen op een belangrijk moment. Om te kunnen winnen op het hoogste niveau heb je zeker één "Samurai" nodig in je team. Een "Samurai" zal uitblinken tussen de "Warriors".
In welk niveau vind jij jezelf terug? Ben je tevreden met dat niveau?
De meesten van ons zullen niet tevreden zijn. Er is altijd ruimte voor verbetering. Als je geïnteresseerd bent om te stijgen in niveau kan je het beste oefenen, oefenen, oefenen. Er is geen groot geheim. Wil je beter presteren onder druk, zorg dan dat de oefeningen die je doet zoveel mogelijk lijken op wedstrijd situaties en creëer een situatie onder druk. Verliezen hoort bij het leren om te winnen dus blijf altijd positief, ook bij verlies. Bekijk de verliezen als leerpunten en daag jezelf uit het de volgende beter te doen. Een coach kan ook helpen door de juiste situaties te creëren tijdens een training die competitie uitlokken en de meeste hectische momenten van een wedstrijd nabootsen. Als coach hebben we ons doel bereikt wanneer de grens van onze atleten verleggen. Wanneer we een speler in het team helpen te stijgen in hun concurrentievermogen heeft het hele team daar baat bij.
Origineel: "The Future of Water Polo Conditioning - USWPT" van Terry Schroeder - Waterpolo Planet (15-02-2013)
Vertaald door: Bas Nijdam